2005/07/22

Itxita, oporrengatik

Bai lagun, guri ere iritsi zaizkigu oporrak. Desiratzen geunden udako bakazioak noiz iritsiko, eta, azkenean, iritsi dira. Horregatik, bihartik hasita, eta irailaren 1a arte, blog hau itxita egongo da. Baina nahi izanez gero hemengo edukietan begiratu edo kontsultaren bat egin, hortxe daude artxiboak, kontsulta egiteko.

Zuri ere oporrik onenak opa dizkizugu, irakurle. Ondo igaro atseden egunak, eta indarberrituta etorri. Gu ere horretan saiatuko gara. Ondo segi.

2005/07/21

Buruzagitza eta komunikazioa

Lehenago ere idatzi izan dugu hemen nola komunikatzen duten komunikatzaile onek gaur egungo enpresetako buruzagien artean. Oraingo honetan beste liburu bat aipatuko dugu, gai horren inguruan: The Leader’s Voice, Boyd Clark-ek eta Ron Crossland-ek egina.

Guri zuzenean dagozkigun bi gai jorratzen ditu: enpresa eta komunikazioa; horregatik aipatu nahi dugu hemen. Felix Gerenabarrenak egin du liburu horren laburpena Euskonomia blogean. Apuntatu beharreko izenburu bat, beraz.

2005/07/20

Vloga

Ikasi berria dugunean *blog* hitza, horra non ailegatu zaigun *vlog* berba, oso antzekoa, baina desberdina. Eta zer da vloga? Vloga da blog bat, eta erabiltzen du bideoa formatu gisa. Vloga batez ere erabiltzen da bideo edukiak zabaltzeko, baina, testuingurua emate aldera, erabil ditzake testua, argazkiak eta bestelako meta datuak.

Eta nola deitu vlog egileei? Batzuk blogariak baldin badira, besteak vlogariak izan daitezke, baina horra iritsi baino lehen, ikusi egin behar bideo blogaririk sortzen den gure artean, eta zer izen erabiltzen duten beren burua izendatzeko.

Wired News albistariak hainbat vlog ipini ditu ikusgai, eta hor denetik dago: albisteak, satira politikoa, salaketak, komedia arina, etab.

2005/07/19

Interneten eragina hedabide handietan

Aste pare bat igaroko ziren Londresko atentatu handia izan zenetik, non hiritarrak bideoak eta argazkiak bidali zituzten hedabideetara, erakutsiz jendea irteten metrotik, edo beste egoera larrietan, eta orain Dennis urakanak erasan zituenean AEBetako hainbat bazter, CNN ahalguztiduna ikusleak animatzen hasi zen, bidali zitzaten urakanaren gaineko historiak, audioak edo irudiak, edonon hartzen zituztela ere. Erabili ere, nabarmen erabili zituen jendeak bidalitako materiala.

Eta CNN nola, beste hedabide handiak ere hala, hiritarrek bidalitako material bila. Diotenez, hiritar kazetaritzaren hastapenak baino ez dira. Interneti esker.

2005/07/18

MUn ikasitako ikasleek, lanbide tasa bikaina

Lanbide erakundeak esan berri duenez, 2001ean Mondragon Unibertsitatean lizentziatu ziren ikasleen %93,5 lanean ari dira, eta horietatik %83ren lanak zerikusia du ikasitako karrerarekin. Hiru ikasletik bik, gainera, aurkitu zuten lana ikasketak amaitu eta hiru hilabete igaro aurretik. Bestalde, ikasle horiek 1.304 euro irabazten ari dira batez beste, salbu eta neskek, zeinek irabazten baitute mutilek baino 131 euro gutxiago.

Datuak oso onak dira, eta erakusten dute, bidenabar, langabezia apalagoa dela MUko ikasleen artean (%6,3), Euskal Herriko beste ikasle ohien artean baino (%10,6). Eta hori gutxi balitz, gure ikasle ohien %41ek lan kontratu mugagabeak dituzte. Horixe dio Lanbidek.

HUHEZIk ere, lanbide tasa oso onak
2001ean Humanitate eta Hezkuntza Zientzien fakultatean lizentziatu ziren ikasleek ere oso lanbide tasa onak izan zituzten, Lanbideren arabera. Hauek dira tasa horiek, espezialitateen arabera:
  • Atzerriko Hizkuntza: %100.
  • Hezkuntza Berezia: %90.
  • Haur Hezkuntza: %94.
  • Humanitateak-Enpresa: %87.
MU: lanean jarriko zaitugu
Lanbide tasa horiek kontuan hartuta, argi dago lana dela Mondragon Unibertsitatearen indargunerik aipagarrienetako bat, hau da, MUn ikasten duten ikasleek beste inon ikasitakoek baino bizkorrago aurkitzen dute lana, eta, sarri askotan, lan hobeto ordainduak.

Datu horiek berretsi egiten dute jendeak aurretik dakiena. Izan ere, askok arrazoi horrengatik bidaltzen dituzte seme-alabak MUn ikastera, bai baitakite hemen ikasiz gero lehenago aurkituko dutela lana. Jendearen pertzeptzioetan hitz batek definitzen badu Mondragon Unibertsitatea, hitz hori da lana.

2005/07/15

Webgune bat irakasleak neurtzeko

Ikasturtea amaitzear dagoela, gero eta eskola gehiagotan hartzen dira kontuan ikasleek zer iritzi duten irakasleen gainean. Horretarako, galdetegi bat ematen zaie, eta ikasleek nota ipintzen diete irakasleei. Baina orain sareak beste aukera bat ematen die ikasleei, agertu dira-eta lehen webguneak non ikasleek epaitzen baitituzte beren irakasleak.

Ratemyteachers.com da horietako bat, eta berau sortu da AEBetan, nahiz eta beste herrialde batzuetan ere erabiltzen den, hala nola Kanadan, Bretainia Handian eta Irlandan. Webgune horretan institutuetako ikasleek nota ipintzen diete izan dituzten irakasleei, bat eta bost artean, honako irizpideak kontuan hartuta: laguntasuna, argitasuna, erraztasuna, eta popularitatea.

Beste webgune bat ere sortu da, antzekoa, Ratemyprofessors.com, eta hor unibertsitate ikasleek epaitzen dituzte beren irakasleak.

Polemikoa
Webgune hauek doakoak dira, eta anonimotasuna bermatzen diete ikasleei, horiek neur ditzaten beren irakasleak. Zenbait ikasle pozik daude eskaintza horrekin. Batzuek diote eskola publikoek, lehen aldiz, entzun egiten dietela ikasleei. Zenbaiten iritziz, ikasleek aukeratu ditzakete irakasleak, horiek nolako erakargarritasuna erakusten duten sailkapenetan.

Baina beste ikasle askok zalantzak dituzte irakasleak neurtzeko modu horrekin, estatistikak engainagarriak izan daitezkeelako, irizpideak ez omen direlako serioak (zer da irakasle popularra izatea?), eta elementu subjektibo asko sartzen direlakok hor. “Izan ditut irakasle benetan txarrak, eta gorrotatu izan ditut, baina beste batzuek izugarri maite zituzten, eta alderantziz”, esaten du ikasle batek. “Eta denoi gertatu zaigu ez garela konturatu zenbateraino estimatzen dugun irakasle bat, harik eta urte mordoska bat igaro arte”.

Anonimotasunak zalantzak zabaltzen ditu han-hemenka, aukera ematen die-eta ikasleei irainak ere sartzeko. Esandakoa sinatu beharrik ez denean, bestalde, ikasleak ez du premiarik ikusten arrazoitzeko.

Akatsak akats, ikasleak ez dira bakarrak kalifikatuak izaten. Sareak baliabide ahaltsuak ipini ditu haien eskuetan, beren ahotsa eta iritziak plazara ditzaten. Gehiago jakin nahi izanez gero gai horretaz, klik egin hemen.

2005/07/14

Powerpoint eta proiektuen aurkezpenak

Egun hauetan karrera amaierako proiektuak aurkezten ari dira Giza Zientzietan, guztira 16. Ni batzuetan izan naiz, epaimahaikide gisa edo entzule soil moduan. Pozik irten naiz aurkezpen horietatik, ikasleek maila ona erakutsi eta gaiak ere oso interesgarriak iruditu zaizkidalako. Baina komunikazioaren ikuspegitik, uste dut denok ere badugula zer hobeturik.

Ikasle guztiek erabili dute ordenagailua eta proiektagailua aurkezpena egiteko. Eta PowerPoint programa. Hori erreminta baliagarria da oso, horrelako aurkezpenetan, baina askotan ez dugu behar den moduan erabiltzen, erakutsi digutelako trastoa nola manejatzen den, baina ez nola erabili komunikazioaren ikuspegitik.

Akatsik nabarmenenak
Hainbat akats ikusi ditut aurkezpen horietan, zaildu egiten dutenak komunikazioa, baina, aldi berean, errazak konpontzeko:
  • Zenbait ikaslek bizkarra eman diete epaimahaikideei, beraiek hitz egin bitartean. Hori zen pantaila aurrean zutelako, eta epaimahaikideak atzean.
  • Beste zenbaitek bakarrik begiratu diote epaimahaikide bati aurkezpena egin bitartean, eta ahaztu egin dira besteez.
  • Zenbaitek kolorezko pantailak erabili dituzte (bat urdina, bestea berdea…), bat ere irizpiderik gabe.
  • Pantaila batzuk beteegiak agertu dira, eta ia ezinezkoa izan da han zerbait irakurtzea. Bada gomendio bat, eta esaten du pantaila batean ez dela komeni bost lerro baino gehiago idaztea, ziurtatzeko han agertzen den guztia ondo irakurriko dela.
  • Zenbait ikasle luzatu egin dira neurrigabe aurkezpenetan, eta denbora larregi erabili dute.
Akats horiek ikasleek egin dituzte, baina iruditzen zait irakasleok ere badugula erantzukizunik horretan. Lau urtean ikasleek aurkezpen asko egiten dituzte unibertsitatean, baina irakasleok ez dugu komunikazioaren arlo hori behar bezala lantzen aurkezpenetan, eta gero, noski, akats horiek agertu egiten dira proiektuak aurkezterakoan.

Seguru nago komunikazio karrerak izugarri lagunduko digula xehetasun horiek hobeto lantzen, eta gure ikasleek asko irabaziko dutela horri esker.

2005/07/13

Testulibururik ez institutuan

Vail herriko institutuak, Arizonan, erabaki du datorren ikasturtean hango ikasleek ez dutela testulibururik erabiliko. Testuliburuen ordez, ikasleek erabiliko dituzte ikasmaterial elektronikoak.

Erabakia ez da merkea izango. Eskuko ordenagailu bakoitzak balio du 850 dolar —testuliburu sorta batek baino 250-350 dolar gehiago—, eta, hala ere, institutuak ordenagailu bana emango die institutuko 350 ikasleei urte osorako.

Aldaketa handia da, eta institutuko arduradunek ez dute argi berrikuntzak ondo irtengo ote diren: “Seguru asko egin beharko dugu aldaketarik. Hala ere, ezer erabaki aurretik bisitatu ditugu beste institutu batzuk, non erabiltzen ari diren eskuko ordenagailuak. Eta institutu horietan ikasleak askoz inplikatuago ari ziren, ordenagailurik erabiltzen ez zuten institutuetan baino”.

Adituen arabera, ez da ohikoa horrelako eskola publiko batek ikasmaterial elektronikoen alde egitea, paperezkoak erabat baztertuta. Sarri kostuak, segurtasunik ezak, ezjakintasunak eta erakundearen mugek eragozten diete eskolei horrelako erabakiak hartzea.

2005/07/12

Bush, Bono eta Geldof

George Bush AEBetako presidentea iritsi zenean Eskoziara G8 taldearen bilerara, lehendabizi elkartu zen ez Tony Blair Ingalaterrako lehen ministroarekin edo Ingalaterrako erreginarekin, baizik eta Bonorekin eta Bob Geldoffekin, biak Live Aid musika jaialdi erraldoiaren antolatzaileak, zeinekin hitz egin baitzuen ordu erdiz.

Horixe esan zuen ABC News Shuffle zerbitzuaren pokastinak, eta horri deitzen zaio eragina, abeslari irlandarrek erakutsi dutena. Horientzat idealismoa eta praktikotasuna eskutik doaz.

2005/07/11

Irakasleei gustatu ez irakurtzea

Asteburu honetan irakurri dut El País egunkarian irakasleek konpromiso eskasa dutela irakurketarekin. Egunkariak Espainiari buruz ziharduen, baina uste dut Euskal Herrian ere ez garela oso urruti ibiliko Idea Institutuak egin duen azterketaren emaitzetatik.

Liburutegiak, zertarako?
Espainiako argitaratzaile talde batek egin du galdetegia, kezkatuta baitzegoen Espainian gazteek gutxi irakurtzen omen dutelako. Galdera asko egin dituzte eskoletako liburutegien gainean, baina emaitzetan ikusi dute irakasleek beraiek ez dutela gustuko irakurtzea. Hona hemen datu zenbait:
  • Galdetutako irakasleen %40 inoiz ez da joaten ikastegiko liburutegira.
  • Irakasleen %24 astean behin joaten da liburutegira.
  • Irakasleen %22, hilean behin.
  • Irakasleen %23k eskolak eman ditu liburutegian.
  • Irakasleen %77k, aldiz, inoiz ez du ezer antolatu liburutegiarekin lotuta.
  • Irakasleen %77,4k lan egiten du testu liburuarekin, baina ez ditu ikasleak bultzatzen irakur dezaten.
Azterketak ondorioztatu du irakasleek konpromiso eskasa dutela irakurketarekin. Irakasleek interesgarritzat jotzen dute eskolak liburutegia edukitzea, baina ez da sartzen beraien helburuetan. Zertarako liburutegiak eskoletan, diote argitaratzaileek, baldin eta irakasleek ez badituzte motibatzen ikasleak irakurtzera? Galdera ona.

2005/07/08

Internet eta idazkuntza, elkarren etsai?

Eztabaida interesgarria piztu da egunotan Joan Mari Irigoien idazlearen adierazpen batzuen harira. Altzako idazleak oraindik orain jaso du Euskadi Saria, eta, horren harira, hitz hauek esan ditu DV egunkarian:
Lo mío es escribir, pero tenemos grandes enemigos como Internet o las nuevas tecnologías, que sin duda, afectan a nuestro campo. Pero seguiré ahí, escribiendo a diario.
Eta Luistxo Fernandez kazetari eta teknofilo apartak erantzun egin dio bere blogean, Ingelesen Hilerria izenekoan. Beste zenbaitek ere parte hartu du eztabaida horretan, Joan Mari Irigoien bera barne.

2005/07/07

Arizmendi okindegiak Kalifornian

Ameriketako Estatu Batuetan 300 enpresa antolatuta daude kooperatiba moduan, bertako Kooperatiba Elkarte Nazionalak dioenez. Horietako batzuk Kaliforniaren iparraldean aurkitu ditugu, tartean Arizmendi okindegiak, Oaklanden, San Frantziskon eta Emeryvillen, non saltzen omen den pizzarik onenetakoa paraje haietan, The San Francisco Chronicle egunkariaren arabera.

Arizmendi okindegia sortu zen The Cheese Board Collective kooperatibatik, azken horren arrakastan oinarrituta. Okindegi horretan ez omen dago nagusirik, denek omen dute botoa erabakiak hartzeko, horiek hartzen dira kontsentsuz, eta Jose Maria Arizmendiarrietaren ikuskeran sinesten dute. Horregatik Arizmendi izena.

Batez beste 28 dolar irabazten dute orduko, beraien osasun premiak estalida daude, eta urtean laupabost aste hartzen dituzte oporrak, ordainduta. Luxu handia, kontuan hartuz gero AEBetan langileek batez beste pare bat aste baino ez dituztela hartzen. Bazkide egiteko, berriz, 1.000 dolar ipini behar izaten dute kooperatiban.

Eskuzabaltasuna lanean
Willie Perez kooperatibistak Arrasate bisitatu zuenean, zur eta lur geratu zen, ikusirik gainerako kooperatibek nola erantzun zuten Fagor kooperatibari erre zitzaionean biltegi handi bat Gasteizen: “hango langile guztiei lana eman zitzaien beste kooperatiba batzuetan, nahiz eta hori zela-eta irabaziak txikiagoak izango ziren kooperatiba horietan. Han jendea ez da bat ere berekoia enpresa kudeatzeko orduan”.

Liburu bat ere argitaratu dute, beraien esperientzia zabaltzeko, The Cheese Board Collective Works, eta horretan segitzen dute, kooperatibismoaren berri ona zabaltzen, hitzekin eta ekintzekin, hemen dioten moduan.

2005/07/06

Kooperatibak aztergai AEBetan

Live Journal aldizkariak artikulu bat kaleratu berri du, Mondragon: past performance and future potential, Kenneth Lovecraftyk idatzia. Artikulua luzea da, eta zazpi atal nagusi ditu:
  1. Mondragon kooperatibak.
  2. Arizmendiarrieta eta banaketa aurreratua.
  3. Mondragon kooperatiba esperientziaren oinarrizko printzipioak.
  4. Kooperatiben egitura eta gobernua.
  5. Arrakastaren arrazoiak.
  6. Desertzioa.
  7. Zer eskain diezaioke Mondragonek munduari?
Artikuluaren bukaeran egileak eskatzen du sortzea Mondragon Ikaskuntzen Nazioarteko Elkartea, koordinatzeko kooperatiben mugimendua eta munduan zehar dabiltzan ikertzaileak.

2005/07/05

Kristalezko sabaia

Atzo aurkeztu zen HUHEZIn uztail honetako lehen karrera amaierako proiektua. Izenburu deigarria zuen —Lan iragarkien analisia generoaren ikuspegitik—, eta Miren Apraiz ikaslearen hitzak entzun genituenok irten ginen komentziturik oraindik lan dezente dagoela egiteko, generoen arteko berdindatasunera bidean.

Miren Apraizek lan eskaintzak aztertu ditu bere proiekturako, El Correok igandeetan ateratzen dituenak. Batzuk ziren 1995ean argitaratutakoak, eta beste sorta bat, bost urte geroago. Eta egileak garbi ikusi du oraindik ere enpresa askok hizkuntza bat edo beste erabiltzen dutela, nori doakion iragarkia.
  • Aldaketarik ez. 1995etik 2000ra ez du somatu aldaketarik generoen arteko tratamenduan.
  • Bereizkeria horizontala. Horrela deritzo Miren Apraizek sexuen arabera bereizten denean hizkuntza. Adibidez, iragarki batzuetan beti agertzen zen “dependientas”, baina inoiz ez “dependientes”; edo “director de mantenimiento”, baina ez “directora de mantenimiento”.
  • Gizonetan pentsatzen. Beste batzuetan, edozein zela iragarkia, bukaeran, “interesados” ipiniko zuen.
  • Gizonei, info gehiago. Iragarkiak gizonezkoei zuzentzen zitzaizkienean, askoz ere handiagoak izaten ziren, eta azalpen gehiagorekin. Emakumezkoentzat zirenean, aldiz, txikiagoak eta azalpen gutxirekin.
Proiektuaren aurkezpenean Miren Apraizek hainbat aldiz aipatu zuen kristalezko sabaia adierazteko nola enpresa askotan sabai ikusezin bat ipintzen zaien emakumeei, alegia, idatzi gabeko oztopoak, eragozteko gorago egin dezaten. Proiektu interesgarria, eta bai enpresek eta baita gainerakook ere kontuan hartzeko modukoa.

2005/07/04

Komunikazioa emakumeen eta gizonen artean

Egun hauetan Deborah Tannen hizkuntzalariaren liburu bat irakurtzen ari naiz, ¡Lo digo por tu bien!, eta hor egileak dio emakumeek modu batean ulertzen dituztela pertsonen arteko harremanak, eta gizonezkook beste modu batean.
  • Emakume askok, dio Deborah Tannenek, hitz egiten dute beren lagunekin kezkatzen dituzten gauzen gainean, zeren eta emakumeek hori baitute modurik oinarrizkoena adiskidetasuna lantzeko.
  • Gizonen arteko adiskidetasuna, aldiz, ez da oinarritzen elkarri sekretuak kontatzean, baizik eta jarduerak partekatzean, gauzak elkarrekin egitean.
Bat nator Tannen-en iritziarekin. Aspalditik konturatuta nengoen emakumeak askoz ere praktikoagoak direla elkarren arteko elkarrizketetan, gizonezkoak oso erraz lerratzen baikara “gai inportanteetara”, alegia, politikara eta kiroletara, esate baterako.

Deborah Tannen hizkuntzalaria da, baina ez du gramatika aztertzen, baizik eta pertsonen arteko komunikazioa, nola haserretzen garen —edo pozten— eta zergatik, gure artean hitz egiten dugularik, etab. Liburu interesgarria da.

2005/07/01

Argia astekaria, RSS bidez

Atzo irakurri genuen Sustatun hemendik aurrera Argia aldizkariak ere RSS bidez zabalduko dituela bere edukiak, Argia astekaria eta Kulturaren Hari@. Ez zen erabaki erraza izango Argiarentzat, bere edukiak RSS bidez zabaltzeak esan nahi du-eta aldizkariak aldatu egingo duela bere orain arteko modeloa, alegia, eduki guztiak bere webgunean soilik eskaintzea, baina RSSri esker, Argiak beste kanal bat ireki du bere edukiak banatzeko.

Erabaki ona izan da, aukera emango digu-eta Argia zaleoi haren edukiak edozein albiste biltzailetatik jasotzeko (dela Bloglines, dela Aurki.com…), edonon gaudela ere. Zorionak, beraz, Argia aldizkariari erabaki horrengatik, eta zorionak orain artean egin duen bide oparoagatik.